Detonatie is een explosief fenomeen waarbij een chemische reactie zich met supersonische snelheid door een explosief materiaal voortplant. Dit proces wordt gekenmerkt door een schokgolf die sneller beweegt dan de snelheid van geluid in dat medium.
Kenmerken van Detonatie
- Supersonische voortplanting: De reactiezone beweegt zich met een snelheid die hoger is dan de geluidssnelheid (1.500 - 9.000 m/s, afhankelijk van de stof).
- Schokgolf: Een zeer sterke druk- en temperatuursverhoging veroorzaakt door de detonatiegolf.
- Directe energieomzetting: Chemische energie wordt vrijwel direct omgezet in kinetische energie, hitte en druk.
- Brisant effect: Zeer sterke verwoestende kracht door de snelle energieafgifte.
- Initiatie: Vereist een sterke prikkel, zoals een primaire explosieve stof of een schokgolf.
Detonatie vs. Deflagratie
- Deflagratie (bv. buskruit, vuurwerk) is een langzamere verbranding waarbij de vlamfront zich met subsonische snelheid voortplant. Dit proces veroorzaakt een relatief geleidelijke drukopbouw.
- Detonatie (bv. TNT, dynamiet) is een explosieve verbranding waarbij de chemische reactie zichzelf aandrijft door een schokgolf en een onmiddellijke hoge druk en temperatuur veroorzaakt.
Voorbeelden van Stoffen die Detoneren
- TNT (Trinitrotolueen)
- Dynamiet
- Ammoniumnitraat-explosieven
- C4 en andere militaire springstoffen
- Acetyleen (bij bepaalde mengverhoudingen met zuurstof)
Toepassingen en Gevaren
- Toepassingen: Mijnbouw, militaire explosieven, industriële springstoffen, airbagsystemen.
- Gevaren: Spontane detonatie kan plaatsvinden onder bepaalde omstandigheden zoals schok, wrijving of verhitting. Daarom gelden strikte opslag- en transportvoorschriften.
