Wat is AFFF?
AFFF staat voor Aqueous Film-Forming Foam en is een blusschuim dat speciaal is ontworpen om branden van klasse B (brandbare vloeistoffen zoals olie, benzine en kerosine) te bestrijden. Het wordt veel gebruikt op luchthavens, in de petrochemische industrie en door brandweerkorpsen om snel branden te doven en herontsteking te voorkomen.
Hoe werkt AFFF?
AFFF werkt door een waterige film over het brandende oppervlak te leggen, waardoor zuurstof wordt afgesloten en de verdamping van brandbare vloeistoffen wordt verminderd. De blussende werking van AFFF is te danken aan:
- Filmvorming: Een dunne waterige film spreidt zich over het oppervlak van de brandbare vloeistof en voorkomt dat brandbare dampen ontsnappen.
- Koeling: Het schuim heeft een verkoelend effect, waardoor de temperatuur onder de ontstekingsgrens wordt gebracht.
- Afdichting: Het schuim vormt een afsluitende laag die zuurstof van de brand uitsluit en herontsteking voorkomt.
- Verminderde oppervlaktespanning: Hierdoor kan het schuim zich effectief verspreiden over zowel hydrofobe als hydrofiele oppervlakken.
Samenstelling van AFFF
AFFF bestaat uit water, schuimvormende middelen (zoals oppervlakte-actieve stoffen), en vaak per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS). Deze fluorverbindingen verbeteren de filmvorming en zorgen voor een effectieve blussing.
Milieuproblemen met AFFF
Een groot nadeel van traditioneel AFFF is de aanwezigheid van PFAS, een groep chemische stoffen die zeer persistent zijn in het milieu en schadelijk kunnen zijn voor de volksgezondheid. PFAS-verbindingen breken nauwelijks af en kunnen zich ophopen in waterbronnen en organismen. Om deze reden worden fluorvrije schuimen (F3) steeds vaker als alternatief gebruikt.
Regels en Verboden
Vanwege milieuproblemen wordt het gebruik van PFAS-houdende AFFF in veel landen, waaronder de EU, steeds strenger gereguleerd. In Nederland en andere EU-landen worden PFAS-houdende blusschuimen uitgefaseerd en vervangen door fluorvrije schuimen (F3).
Veel luchthavens en industrieën moeten hun oude voorraden AFFF veilig laten afvoeren en overstappen op milieuvriendelijkere alternatieven.
Alternatieven voor AFFF
- Fluorvrije schuimen (F3) – Bevatten geen PFAS en worden steeds vaker gebruikt.
- Hogedruk watermist – Voor sommige branden kan watermist een alternatief zijn.
- Poederblussers (ABC- of BC-poeder) – Voor specifieke toepassingen kan bluspoeder een optie zijn.
Toepassingen van AFFF
- Luchthavens (brandbestrijding bij vliegtuigbrand)
- Warehouses waar men o.a. brandbare vloeistoffen opslaat.
- Olie- en gasindustrie (tanks en raffinaderijen)
- Maritieme sector (blussing op schepen)
- Chemische industrie (opslagtanks en lekbakken)
